Beschrijving van Sint-Jan Onthoofdingskerk (Schellebelle) WICHELEN / BELGIË:De Sint-Jan-Onthoofdingskerk werd in de 15e eeuw gebouwd in gotische stijl. In 1580 werd ze geteisterd door een zware brand, maar in de 17e en 18e eeuw opnieuw opgebouwd.
Het koor dateert uit 1675, de westertoren uit rond 1680 en de zuidelijke zijbeuk uit rond 1687. In 1761 werd de kerk vergroot, en versierd met stucwerk.
In 1828 werd het noordelijke transept afgebroken en vervangen door een brede zijbeuk in baksteen.
Het orgel stamt uit 1776, en is van de hand van de Van Peteghems.
Van het overige kerkmeubilair vermelden we 3 rococo biechstoelen uit rond 1750 en 'De aanbidding der Wijzen' door Gaspard de Craeyer.
Romanie De Troyer: ' Beknopte historiek en waardestellingDe primitieve kerk dateert uit het begin van de 15de eeuw en bestond slechts uit één beuk met de westertoren in grijze hardsteen. De toren in Lediaanse zandsteen is gebouwd volgens een vierkant grondplan met per hoek twee steunberen, afgedekt met een achthoekige spits, bedekt met leien. Wanneer precies de zuider zijbeuk werd gebouwd is niet geweten. De vensteropeningen van de primitieve beuk moesten toen plaatsmaken voor 3 muraalbogen om een verbinding te maken met de nieuwe zijbeuk. Het transept zou van dezelfde bouwcampagne dateren, men vindt er dezelfde architectonische elementen in weer. Het koor werd gebouwd in 1675 zoals op een ingemetselde steen staat vermeld.
In 1681 werd de oorspronkelijk aan Sint-Geriks opgedragen kerk heringewijd en opgedragen aan Sint-Jan-Onthoofding. In de Barokperiode wordt de calvarie met het vagevuur onderaan de toren toegevoegd. De benedenkerk werd in 1761 vergroot in Lediaanse witsteen. De ingang bevond zich oorspronkelijk in het midden van deze gevel (er is nog steeds een bouwspoor van te zien). In dezelfde periode worden de houten leien waarmee het dak was bedekt vervangen door natuurleien.
In 1821 werden restauratiewerken aan de toren uitgevoerd. In 1826 bleken de noordergevel en de noordelijke transeptvleugel zeer bouwvallig of gedeeltelijk ingestort. Dit is niet verwonderlijk omdat de grond achter de kerk geregeld door de Schelde werd weggespoeld, bij hoogtij kwam het water geregeld tot aan de kerkmuur. Men besloot de oude zandstenen gevel en de transeptvleugel niet te herbouwen maar de kerk te vergroten met een nieuwe beuk. In 1828 werd de huidige bakstenen noorder zijbeuk gebouwd, gelijktijdig wordt ook een berging opgetrokken. De zijbeuk is sober en in Classistische stijl. Het openkappen van de noordgevel van de primitieve beuk was noodzakelijk. De eenvoudige baksteenconstructie met een gewoon zadeldak in de buitengevel getuigt waarschijnlijk van een bekommernis tot kostenbesparing. De toren wordt nogmaals gerestaureerd in 1874, waarbij de afdekkingen van de steunberen en de delen van de waterlijsten worden vervangen.
In 1904 wordt een klein ingangsportaala aangebouwd aan de zuidgevel van het middenschip, ter vervanging van het zuidportaal dat werd dichtgemaakt. Er is nog een duidelijk bouwspoor van die oude ingang te zien. De bouw van de nieuwe ingang gebeurde in zandsteen, vermoedelijk afkomstig van de afbraak van kasteel de Mote.
In 1926 worden er restauratiewerken uitgevoerd ter waarde van 7 544, 82 Belgische Frank. Het is niet duidelijk wat er toen werd gerestaureerd. In 1927 wordt de opdracht gegeven het eerder vermelde zuidportaal te herbouwen. In 1936 worden de Corneliuskapellen in witte steen ingewijd.
De kerk wordt op 3 juni 1927 geklasseerd in de derde categorie. Hierdoor werd de eis gesteld de noordgevel te verbergen achter een scherm van bomen. Drie van deze bomen werd tijdens de WOII gerooid voor brandhout. Een klacht werd ingediend en de klassering vernietigd. Pas in 1962 wordt de klassering hernieuwd.
Bibliografie: - archief kerkfabriek - A. Uyttenhove, De parochiekerk van Schellebelle, achthonderdvijftig jaar geschiedenis en parochiaal leven, 1997.
Verder wou ik ook nog toevoegen dat de kerk uitzonderlijk is omdat de calvarie, een beeldengroep naast het zuidportaal, vergezeld is van een houten vagevuur. '
Johan De Bock: 'Als je de kerk wil bezoeken, kijk dan ook eens rond in de omgeving: een van de mooiste dorpspleinen van Vlaanderen: een voorbeeld van een driehoekige Frankische dries, met een groot grasplein en bomen. Met, zoals het hoort, op de spits de pastorij, net daarnaast de kerk en op de tegenoverliggende korte zijde (die iets hoger ligt) het gemeentehuis.'
Matthias Van der Meulen : 'Het is jammer dat er geen lampjes op het uurwerk staan en omdat het een heel stille klok is je hoort ze bijna niet '
Marc Van Imschoot : 'De kerk staat uniek gelegen aan de noordrand van het dorpsplein. Je ziet de stoere, machtige toren van ver opdoemen als een wachter aan de Schelde.De kerk is mooi gerestaureerd langs buiten. Wellicht zal de binnenzijde ook binnenkort een grote opknapbeurt krijgen. Het is wel spijtig dat er geregeld grote vrachtwagens voor de kerk parkeren, zodat je het mooie uitzicht van dit geklasseerd monument moet missen en dat vooral in het weekend als er talrijke toeristen ronddwalen. '
etienne de meerleer: 'Ze staat gegrift in mijn geheugen als de kerk waar mijn moeder is
getrouwd (maria stroobant met isidoor demeerleer)1929.
Ook grootmoeder rust nog rond de kerk. Ik zelf ben 80 jaar.
Met weemoed denk naar die plaats.'
Français
English
  
|
