Beschrijving van Koepoort - Nederwijkpoort NINOVE / BELGIË:De gotische Koepoort is als stadspoort een overblijfsel
van de 14e eeuws stadsomwalling van Ninove.
De doorgang door deze bakstenen stadspoort verloopt onder een
spitsboog. Aan de buitenzijde is deze stadspoort uitgerust
met schietgaten, ingewerkt in natuursteen (wij vermoeden
zandsteen). Boven de doorgang zit een beeldnis met een
drielobtracering.
Het zadeldak wordt aan weerszijden door een
trapgevel afgesloten.
Frits Schetsken: 'De huidige stadskern van Ninove ontstaat bij een burcht langs de Dender, waarvan enkel nog wat sporen resten in de vorm van kelders onder de 19de-eeuwse woning aan het Leo Moeremansplein die als 'het kasteel' bekendstaat en het terrein rond het Paul De Montplein, allebei aan het eind van de Burchtstraat. Wanneer Ninove in de 14de eeuw stadsrechten krijgt, vertrekken vanaf die burcht aan de overzijde van de Dender aarden stadswallen, met daarin vier stenen poorten. Drie poorten worden eind 18de eeuw gesloopt en zijn nu in het stadbeeld enkel nog als symbolen aanwezig. De vierde poort, de enige zonder ophaalbrug, wordt in 1397 Warmoespoort genoemd. In die tijd dekt dat woord een brede lading van allerlei koolsoorten en bladgroenten, vandaag is het verengt tot een soort snijbiet, die voorkomt in het lijstje van de vergeten groenten. Nadat deze Warmoespoort in 1462 al eens vernield en herbouwd is, wordt de naam eind 16de eeuw veranderd in Nederwijkpoort. Dat slaat op de wijk die buiten deze poort ligt en vandaag als straatnaam overleeft, maar waarvan verondersteld wordt dat op die plek de wieg van Ninove heeft gestaan in de Romeinse tijd. Na een verbouwing rond 1600 in opdracht van het stadsbestuur wordt de poort, die stilaan Koepoort gaat heten, vanaf 1629 als stadsgevangenis benut. Het is een stevig bouwwerk uit zandsteen van
Zandbergen, een groeve halfweg Ninove en Geraardsbergen. Nadat achtereenvolgens de
brandweer en de bibliotheek als opvolgers van de gevangenis onderdak hebben gekregen
in de Koepoort, wordt het rond 1895 tijd voor een flinke restauratie. Intussen heeft
de poort geen defensieve functie meer, de aarden wallen en hun grachten zijn
inmiddels geslecht. Na jarenlang gebruikt te zijn door verenigingen als lokaal
dringt zich een nieuwe restauratie op aan het begin van onze 21ste eeuw. Die wordt
feestelijk beëindigd op 11 maart 2012, waarna het zaaltje in de poort gebruikt kan
worden voor concertjes, lezingen en andere stichtende activiteiten. Intussen zijn de
kleine woningen die vroeger tegen de linker toren aanleunden gesloopt, zodat de poort
aan die zijde voortaan vrij staat. En voor de in bouwkundige termen geïnteresseerde
lezer: de deurtjes aan de stadszijde (dus waar géén torens tegen de poort staan)
heten schouderboogdeurtjes. Rest nog het mooie verhaal van de bijnaam
wortelkrabbers voor de Ninovieten, dat verbonden is aan deze Koepoort. In de
middeleeuwen was er weer eens een conflict met de Aalstenaren, die gewapenderhand
oprukten naar Ninove. De poortwachter die de sleutel niet meteen vond, gebruikte een
stevige wortel om de poort te vergrendelen. Helaas passeerde er even later een ezel,
die de wortel ook zag en niet beter wist dan hem op te peuzelen. Dat maakte het de
Aalstenaren erg gemakkelijk om hier de stad binnen te vallen. Vandaar dus de bijnaam
en de wortel als symbool van de stad. En in Vlaanderen hoort daar natuurlijk een
folkloristisch gebeuren bij. In Geraardsbergen werpen ze krakelingen, in Aalst worden
uien geworpen, Ninove rivaliseert met zijn wortelworp. Neem mes, vork en servet mee
bij je bezoek aan deze streek ... '
Elsie Raes: 'Ik vind het een mooi monument maar heeft dringend restauratie nodig
het staat er maar te verloederen.
Français
English
  
| 
