Het woord basiliek komt van het Griekse 'basiliké', wat koningszaal betekent.
In haar meest rudimentaire vorm is een basiliek een rechthoekig gebouw, door zuilenrijen in 3 beuken verdeeld, waarbij de middelste boven haar buren uitsteekt. Dit is ook het basisverschil met een hallenkerk, waar de nevenbeuken ongeveer even hoog en breed zijn.
Principieel had een basiliek niet per sé iets met godsdienst te maken: de term werd gebruikt om eender welke grote zaal aan te geven.
Na de vrede tussen het Romeinse rijk en de kerk, kon de kerk zich ook aan grote gebouwen wagen. Daarbij werden de meeste elementen uit de grote laatantieke gebouwen (de oorspronkelijke basilieken) overgenomen voor de christelijke bouwkunst, en waren de eerste kerk-basilieken een feit. Men zette langwerpige gebouwen (als een opeenvolging van vierkante kruisgewelven), waarbij de middelste beuk een stuk hoger was dan de zijbeuken, wat toeliet om vensters hoog in de muur van het middenschip te voorzien en alzo licht tot in het midden van de kerk te krijgen. De middelste beuk had een zadeldak, de buitenste beuken een lessenaarsdak of eventueel ook een zadeldak.
De Gotiek, met zijn luchtbogen en niet meer afhankelijk van het kruisingsvierkant, liet toe de hoogte van het middenschip sterk op te drijven (twee tot driemaal de breedte). | Klik hier voor map |
LijstPos | Minifoto | Naam | Land | Plaats | Score | Begin jaar | 1 | | Sint-Gertudis (Overzicht westgevel) Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Romaans, Maasromaans, Gotiek, koor, priesterkoor, kruisribgewelf, basiliek, rondboog, crypte, deelzuil van raam of poort, kalksteen, westbouw, schip, absis, apsis, blokkapiteel, teerlingkapiteel, lijst, preekstoel, kansel, boogfries, dekplaat, abacus, zijbeuk | BELGIË | NIJVEL | 5.6 / 2691 | ~ 1050 | 2 | | Basiliek van het Heilig Hart, Basiliek van Koekelberg (Overzicht uit oosten) Arch. Albert Van Huffel Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Luchtfoto, Art Deco, koepel, verloren bekisting, geglazuurd, pendentief, natuursteen, stomp rond dak, tamboer, basiliek, trappenhuis, bakstenen gevel, allegorische beeldhouwkunst, terracotta, gewapend beton, bekisting, Albert Van Uffel | BELGIË | KOEKELBERG | 5.7 / 1809 | | 3 | | St-Catharinakerk, beter gekend als Begijnhofkerk of Paterskerk ( ) Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Vroeggotiek, Barok, portaal, basiliek, driebeukig, muurschildering, altaar, preekstoel, kansel, vieringtoren, gewelf, overwelving, overkluising | BELGIË | TONGEREN | 5.4 / 5194 | 1294 | 4 | | Basiliek van Scherpenheuvel Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Barok, koepel, basiliek, ijzerzandsteen, schilderij, straalkapellen, toren, zandsteen, altaar, beiaard, Wenceslas Cobergher, Elisabeth, Gebr. Nole, Theodoor van Loon | BELGIË | SCHERPENHEUVEL - ZICHEM | 5.7 / 1878 | | 5 | | Viga Jessebasiliek Foto door Frederik Flipkens Sleutelwoorden:Kerk, Laatbarok, basiliek, biechtstoel, beeldnis, praalgraf, hoofdaltaar, eikenhout, beeld (als ornament), polychromie, Jean Del Cour, Erasmus en Artus Quellin, Giullaume (Willem) Ingnatius Kerricx | BELGIË | HASSELT | 5.6 / 2033 | 1727 | 6 | | Dekenale Sint-Martinuskerk Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Gotiek, reliekschrijn, relikwieënkast, reliekhouder, borstbeeld, buste, glasraam, zilver, basiliek, weergang, bas-reliëf, halfreliëf, toren, zijbeuk, schip, transept, dwarsbeuk, kruisbeuk | BELGIË | WEZET | 5.7 / 2228 | | 7 | | Abdij van Averbode (Norbertijnen) Foto door Jos Henckens Sleutelwoorden:Abdij, klooster, Kerk, Barok, Demergotiek, Rococo, Louis XV, Louis XVI, poortgebouw, ijzerzandsteen, schilderij, koorgestoelte, beeld (als ornament), éénbeukig, basiliek, viering, kruising, kapgebint, dakkap, dakgebinte, dakstoel, zijaltaar, hoofdaltaar, predella, crypte, toren, zonnewijzer, zonnekalender, fronton, oculus (oeil-de-boeuf, ossenoog), kandelaar, koor, priesterkoor, koper, torenspits, medaillon, eikenhout, wapenschild, schip, baksteen, transept, dwarsbeuk, kruisbeuk, Feuillien Houssar, Jacob II Vanden Eynde, J.J. Stenot, Pieter-Joseph Verhagen, Georges-Denis Bayar, Erasmus en Artus Quellin, Pieter Scheemaeckers, Oktaaf Herry, Verbruggen (Verbrugghen), Lucas Faid'herbe | BELGIË | SCHERPENHEUVEL - ZICHEM | 5.7 / 1897 | | 8 | | Onze-Lieve-Vrouw van Lourdesbasiliek Foto door Jean-Pierre Pottelancie Sleutelwoorden:Kerk, Neogotiek, basiliek, kruisribgewelf, tympaan, timpaan, portaal, hoofdaltaar, luifel, Emile Van Hoecke - Peeters, Jean-Baptist Bethune | BELGIË | GENT | 5.3 / 1596 | 1875 | 9 | | Sint-Romboutskathedraal Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kathedraal, Brabantse gotiek, Barok, Hooggotiek, Vroeggotiek, Neogotiek, Renaissance, marmer, pinakel, toren, kooromgang, ambulatorium, schilderij, preekstoel, kansel, hoofdaltaar, altaar, praalgraf, koor, priesterkoor, bundelpijler, transept, dwarsbeuk, kruisbeuk, tabernakel, kruisribgewelf, gebrandschilderd glas, beeldengroep, brons, eikenhout, koorgestoelte, hoekstijl, beeld (als ornament), middenbeuk, kuip, reliekschrijn, relikwieënkast, reliekhouder, maaswerk, tracering, kruisbloem, zijbeuk, steunbeer, biechtstoel, zuil, pilaar, orgel, basiliek, hogel, viering, kruising, schip, travee, as, straalkapellen, pijler, triforium, zijkapel, grondvesten, funderingen, halfzuil, arduin, doksaal, doxaal, oksaal, koper, wenteltrap, communiebank, Hendrik en Petrus Goyers, Erasmus en Artus Quellin, Jan-Frans Pluys, Michiel Coxcie, Michiel Vervoort, Jan van den Steen, Jan-Frans van Geel, Keldermans, Jean (Jehan) d'Oisy (Osy), Anton (Anthonie) van Dyck, Gaspar de Craeyer, Lucas Faid'herbe, Willem van Hesius, Nicolaas van der Veken, Leo Pieter Suys, J.F. Langemans, Jos Devroe, Jan Gerrits, van Peteghem, Pieter Valckx | BELGIË | MECHELEN | 4.8 / 2593 | 1200 | 10 | | Onze-Lieve-Vrouwebasiliek van Kortenbos (Zepperen) Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Barok, zaalkerk, transept, dwarsbeuk, kruisbeuk, basiliek, inkompartij, toegangsportiek, votiefschilderij, N. Ray, Michiels | BELGIË | SINT-TRUIDEN | 5.6 / 2262 | 1641 | 11 | | Sint-Michel Basiliek Foto door Jan Boeykens (@Quernus) Sleutelwoorden:Kerk, Werelderfgoed, Verlicht, Hooggotiek, Louis XV, orgelkast, beeld (als ornament), zijkapel, driebeukig, preekstoel, kansel, basiliek, portaal, crypte, spitsboog, piétabeeld | FRANKRIJK | Bordeaux | 5.1 / 65 | | 12 | | Onze-Lieve-Vrouwebasiliek Foto door Jan Boeykens (@Quernus) Sleutelwoorden:Kerk, Gotiek, Hooggotiek, beeld (als ornament), spitsboog, monstrans, praalgraf, Sedes Sapientiae, basiliek, orgel, preekstoel, kansel, steunbeer, koor, priesterkoor, luchtboog, tuinprieel, gloriette | FRANKRIJK | Avioth | 5.7 / 79 | | 13 | | Ongeschoeide Karmelieten (kerk en klooster) Foto door Jan Boeykens (@Quernus) Sleutelwoorden:Kerk, Verlicht, Classicisme, Louis XIV, zandsteen, obelisk, pilaster, driebeukig, portaal, wapenschild, zijbeuk, voluut, lijstwerk, fronton, halfzuil, vleugelstuk, horizontaliserend effect, verticaliserend effect, segmentboog, steekboog, basiliek, composietzuilen, baksteen, siervaas, kruisribgewelf, rondboog, gordelboog, scheibogen, Toscaanse zuilen, Leonardus van Langenhove, Karmelieten | BELGIË | GENT | 5.8 / 2017 | 1703 | 14 | | Sint-Remacluskerk ( ) Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Neoclassicisme, basiliek, preekstoel, kansel, driebeukig, eikenhout, zijkapel, C. Vivroux | BELGIË | VERVIERS | 5.3 / 1554 | 1838 | 15 | | Sint-Hadelinus ( ) Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Maasromaans, crypte, koorgestoelte, liseen, schip, absis, apsis, traptoren, westbouw, westertoren, koor, priesterkoor, nis, zijbeuk, basiliek, transept, dwarsbeuk, kruisbeuk | BELGIË | HOUYET | 5.3 / 1482 | ~ 1050 | 16 | | Onze-Lieve-Vrouwebasiliek ( ) Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Gotiek, Romaans, koorlezenaar, leesstandaard, kandelaar, orgel, retabel, basiliek, altaar | BELGIË | TONGEREN | 5.7 / 2044 | ~ 1140 | 17 | | Dom - Sint-Petruscathedraal Foto door Jan Boeykens (@Quernus) Sleutelwoorden:Kathedraal, Werelderfgoed, Romaans, Gotiek, Romeins, westbouw, toren, rondboogvenster, spitsboog, drielobtracering, deelzuil van raam of poort, basiliek, vierpasbogen | Duitsland | TRIER | 5 / 66 | | 18 | | Onze-Lieve-Vrouw van Basse-Wavre basiliek (Voorgevel) Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:basiliek, reliekschrijn, relikwieënkast, reliekhouder, eikenhout, medaillon, gemarmerd, Benedictijnen, Lucas Faid'herbe | BELGIË | WAVER | 5.6 / 2396 | ~ 1710 | 19 | | Sint-Margarethakerk Foto door Johan Mares (@Belgiumview) Sleutelwoorden:Kerk, Barok, Rococo, preekstoel, kansel, marmer, altaar, arduin, driebeukig, orgel, biechtstoel, antependium, hoofdaltaar, communiebank, tabernakel, eikenhout, zijbeuk, schip, basiliek, beeldnis, lantaarndak, lantaarntoren, glasraam, orgelkast, Erasmus en Artus Quellin, Guillaume of Willem Kerricx de Oudere, Forceville, Jan Gerrits, Pieter Scheemaeckers, M. Gummarus Tielemans | BELGIË | LIER | 5.1 / 2053 | 1663 |
|
|